Wat moet er met de bezittingen gebeuren als een dierbare overlijdt?

In deze blog leg ik uit  wat het erfrecht inhoudt en wat er komt kijken bij een nalatenschap van een overledene.

Erfrecht, 3 belangrijke begrippen

Allereerst 3 belangrijke begrippen in het erfrecht:

Nalatenschap

Dit zijn alle spullen en gelden, maar ook schulden die de persoon op het moment van overlijden in zijn/ haar bezit had. Denk aan bankrekeningen, eigen woning, inboedel, sieraden etc.

Testament

Dit is een notariële akte waarin staat beschreven wie wat wanneer krijgt na het overlijden van die persoon.

Langstlevende testament

Dit is een testament dat vaak wordt gebruikt bij stellen die zijn getrouwd of een geregistreerd partnerschap hebben of samenwonen. De enige erfgenaam bij dit testament is de partner. De kinderen krijgen een vordering over het deel wat ze mogen erven. Hier later meer over.  

Rond erfrecht zijn er vaak vragen. Hier beantwoord ik een belangrijke vraag: wie heeft recht op de nalatenschap?

Overlijden en recht op de nalatenschap

Wie heeft er nu allemaal recht op de nalatenschap van een overledene? Dat hangt af van de situatie. Als de overledene géén testament heeft opgemaakt, zegt de wet  dat de familie recht heeft op de erfenis. Bij een familie waar de vader overlijdt en de moeder en 2 kinderen nog leven, krijgt elk familielid 1/3e deel van de erfenis. Dit is de zogeheten ‘1e groep’ die recht heeft op de erfenis.

Er zijn wel  een aantal uitzonderingen. Als er geen huwelijk is en geen kinderen zijn, erven ouders, broers en zussen. De ouders  hebben namelijk altijd recht op een kwart van de erfenis. Wanneer er een partner is, wordt er gekeken hoe het partnerschap op papier staat. Een partner is pas automatisch erfgenaam, op grond van de wet, wanneer er een huwelijk of geregistreerd partnerschap is. Bij een samenlevingscontract of alleen samenwonen, is de partner geen erfgenaam, tenzij er een testament is. 

Verdeling erfenis na overlijden

Als er een testament is, dan is dit testament leidend. Hierin heeft de overledene vast laten leggen wie welk deel krijgt van de erfenis. Als er een echtgenoot is, dan is er in de wet een langstlevende regeling vastgelegd. Dit betekent dat de kinderen wel recht hebben op de erfenis, maar deze niet direct kunnen opeisen. Ze kunnen dit pas opeisen wanneer de langstlevende partner overlijdt.

De partner is overigens niet verplicht om de gelden of middelen te behouden. Het kan dus zo zijn dat de erfenis er niet meer is wanneer de langstlevende partner overlijdt. In het testament kun je ook regelen dat de vorderingen op andere momenten openbaar zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval bij hertrouwen van de langstlevende. Overigens is een levenstestament iets anders dan een testament.

Recht op helft kindsdeel na onterving

Het is mogelijk om een kind te onterven. Toch houdt  hij of zij  altijd recht op een legitieme portie van de erfenis: de helft van zijn of haar kindsdeel. Dat is bij wet zo geregeld. De legitieme portie kan wel niet-openbaar worden gemaakt als er een langstlevende partner is.

Meer informatie rond erfrecht

In deze blog heb ik een aantal belangrijke punten uitgelicht. Voor uitgebreidere informatie raad ik u aan om een afspraak te maken met uw notaris. Ook bevat de website van de Rijksoverheid nuttige informatie over erven en overlijden.

Meer informatie

• Het Levenstestament
• Erfenis en testament
• Conflict over erfenis

Hans Ulkeman is vrijwilliger bij Yarden en woonde de bijeenkomst rond Erfrecht en nalatenschap bij. Notaris Mr. Fenneke Koster-Joenje gaf in Lelystad een toelichting over de mogelijkheden en onmogelijkheden van het Nederlands Erfrecht. Kijk ook op denieuwenotaris.nl voor meer informatie.

Vereniging Yarden organiseert meer van dit soort activiteiten bij u in de buurt. Kijk voor meer informatie over de bijeenkomsten op yarden.nl/agenda.