Cremeren
Afscheid de essentie
Mam had Alzheimer. En na een bepaalde fase van dit ziekteproces komt er niemand meer op bezoek. Dus als je een crematie met familie en vrienden doet, kan dat je ook afleiden van de essentie. Dan ben je op zo’n dag steeds hetzelfde verhaal aan het vertellen.
Voor ons was het afscheid van mam de essentie. Het was een keuze om onze aandacht op haar te vestigen. De familie en het bezoek zouden we later uitnodigen als we de urn gingen bijzetten in het graf van pap.
Afscheid nemen van haar
De dag van haar crematie werd een wondermooie dag. Je kon zelfs spreken van geluk. Een volle rijke dag van afscheid, opnieuw en opnieuw. Echt mét en voor haar. We hebben mam gewassen, afgelegd en in een rieten mand gevleid. Mijn zus en ik droegen haar zelf. We liepen voor de auto uit van de aula naar het crematorium.
Niet bij kunnen zijn
In het crematorium hoorden we dat we er niet bij konden zijn als mijn moeder de oven in zou gaan. Maar we wilden het hele proces haar getuige zijn, dus ook als zij het vuur in zou gaan. Wij wilden mam helemaal doen. Ik ben vervolgens naast mijn moeders mand op de grond gaan zitten. Over mijn lijk, wilde ik bijna zeggen tegen de medewerkers. Ik blijf hier zitten, desnoods wonen, tot het wel kan, zei ik.
Niet laten overvallen
Uiteindelijk mochten we er toch bij zijn. Het zijn vaak bureaucratische regels waar zeer complex over wordt gedaan dus ik moest veel moeite doen op het moment zelf om die regel te doorbreken. Niet iedereen is in de stemming om dat op de dag van de uitvaart voor elkaar te krijgen. Daarom is het ontzettend belangrijk er vooraf goed over na te denken en te weten wat je wensen zijn. Om vervolgens na te gaan wat er allemaal wel en niet mogelijk is, maar wat je toch zou willen. Dan word je er niet door overvallen op het moment zelf.
Uit eten
Na afloop zijn we gaan eten met onze mannen, én de uitvaartverzorger. Want mijn zus en ik vonden dat zij erbij hoorde. Zij had immers de hele dag meegemaakt en was die dag onderdeel van ons kleine gezin. Onze mannen hadden gekookt, heerlijk. Het lievelingsrecept van Mam. Een bijzondere afsluiting van een intens dierbare dag.
Adelheid Roosen is theatermaker en heeft voor Yarden uitvaartorganisatie een televisie-commercial ontwikkeld.
Leg uw uitvaartwensen vast
Als u overlijdt, weten uw dierbaren dan wat uw uitvaartwensen zijn? Heeft u er wel eens over nagedacht en uw wensen besproken met uw dierbaren? Als zij weten wat uw persoonlijke wensen zijn bij uw afscheid, biedt dat rust. Voor uzelf én uw naasten.
Wat een prachtige commercial! Ik heb zojuist de lange versie gezien. Echt heel mooi gedaan: mooie tekst van Adelheid Roosen en prachtige beelden! Het laat zien hoe persoonlijk de dood is en hoe verschillend mensen ermee omgaan.
Ik begrijp dat veel mensen er moeite mee hebben, omdat de dood nu eenmaal een naar onderwerp is en op deze manier omgevraagd je huiskamer binnen komt.
Misschien is 'commercial' in dit geval een verkeerd woord. Het gaat om de boodschap erachter. Als je nabestaanden weten wat jouw wensen zijn, maak je het ze een stukje makkelijker om jouw afscheid te regelen. Maak het bespreekbaar, ook al is het geen fijn onderwerp.