Haar energie voel ik nog dagelijks

Déa was een vrouw om verliefd op te worden. Ze was een jeugdliefde, maar ook mijn Grote Liefde. Ik ontmoette haar op straat, in het wijkje waar ik als zestienjarige jongen altijd aan het voetballen was. Ze was een prachtige vrouw, niet alleen om te zien. Hoe jong ze ook was, ze was zó ontzettend wijs. Ik viel als een blok voor haar. En gelukkig zij ook voor mij. We kregen verkering, trouwden en kregen twee dochters. We hadden het goed.

In balans

Kanker gooide helaas roet in het eten. Op haar 35ste kreeg Déa een zeer zeldzame en agressieve vorm van baarmoederhalskanker. Wonderbaarlijk genoeg genas ze. Ook toen jaren later de kwaadaardige tumorcellen terugkwamen, kwam ze er weer bovenop. Geweldig nieuws natuurlijk, maar het was ook een stressvolle periode. In die tijd werkte ik als directeur bij een grote kinderopvangorganisatie. Een mooie, maar ook verantwoordelijke en hectische baan die soms zwaar op me drukte. De vele bezuinigingsrondes waar ik continu mee te maken kreeg, droegen daar niet aan bij. Gaandeweg dreef ik steeds verder van mezelf af. Tot ik op een gegeven moment besefte:

dit moet anders. Ik begon me te verdiepen in mindfulness, yoga, spiritualiteit, aangemoedigd door Déa. Beetje bij beetje kwam ik weer tot mezelf en in balans. En kwamen Déa en ik ook weer dichter bij elkaar.

Rouwproces ‘managen’

Mijn kracht werd grondig op de proef gesteld toen eind 2011 de kanker voor de derde keer toesloeg. Al snel was de oncoloog duidelijk: ze konden niks meer voor Déa doen. Bij zo’n bericht zakt de grond natuurlijk onder je voeten weg. Maar ik voelde ook direct: ik heb een keuze hoe ik hiermee omga. Ik besloot om het ‘doodvonnis’ als een groot avontuur te zien. Een proces waar ik geen idee van had hoe ik erop zou gaan reageren. Maar ook als een uitdaging die ik graag aanging. Zo heb ik als het ware Dea’s sterfproces en mijn eigen rouwproces ‘gemanaged’.

Ik had bovendien het vertrouwen dat – hoe vreselijk de realiteit ook was – we dit samen aankonden. Als ik nu terugkijk, kan ik zeggen dat het laatste jaar samen wonderschoon is geweest. Ondanks mijn werk kon ik er ditmaal volledig voor Déa zijn, zonder stress. Haar zelf verzorgen. Samen praten, huilen, lachen. Alles werd besproken, alles werd gezegd.

Uiteindelijk heeft ze in maart 2013 voor euthanasie gekozen. Natuurlijk was ik verdrietig toen ze overleed, maar tegelijkertijd was er ook iets van rust. Het was goed zo. Ze mocht gaan.

Nieuwe dingen, nieuw leven

Wat ik me na het overlijden van Déa realiseerde, is dat de dood niet alleen maar triest is. Het biedt ook ruimte voor nieuwe dingen, nieuw leven. Zo leerde ik piano spelen en besloot het schrijven, dichten, schilderen en tekenen weer op te pakken. Dingen die ik altijd graag heb gedaan. Ik besloot zelfs al mijn levenservaringen en creatieve uitspattingen te bundelen in een boek en in eigen beheer uit te geven. Met als titel Leven leven. Want als ik één ding zeker weet, is dat het leven gelééfd dient te worden. Het boek gaat trouwens niet alleen over het verlies van Déa of de liefde. Het geeft een inkijkje in mijn leven tot nu toe. 

Helende bergtocht

Déa en ik waren fanatieke bergwandelaars. Uren konden we in stilte lopen, genietend van de natuur. Een jaar na haar dood ben ik voor ruim een maand naar de Zuid-Franse Alpen gegaan. Alleen. Alle hikes die ik daar vroeger met Déa had gedaan, heb ik nog een keer gewandeld. In het begin kon ik alleen maar janken of schreeuwen. Want potverdorie, wat miste ik haar! Maar ik ben letterlijk dóór mijn pijn heen gewandeld, liet alle emoties binnenkomen. Gaandeweg sijpelden er door alle pijn, boosheid en verdriet ook andere emoties. Dankbaarheid dat ik Déa gekend heb. Geluk om de vele herinneringen samen. En zelfs blijdschap voor alle mooie natuur om me heen. Die tocht was enorm helend en goed voor mijn verwerkingsproces. Het maakte dat ik verder kon.

In ‘het nu’

Ook al is Déa al enige tijd overleden, haar energie voel ik nog vrijwel dagelijks in en om me heen. Ze leeft op die manier nog voort in mij, zo zie ik dat echt. Meer dan ooit leef ik in ‘het nu’, het moment. Pogingen om grip op mijn leven te krijgen zijn verleden tijd. Het leven leven is nu mijn weg. Vroeger mochten negatieve gevoelens er niet zijn. Nu weet ik: ga naar de pijn toe en omarm hem. Hoe moeilijk dat ook lijkt. Maar door de pijn te doorvoelen en ontmoeten, wordt uiteindelijk alles zachter en draaglijker.

Dick Bouwman (66) verloor de liefde van zijn leven en besloot het te zien als ‘een groot avontuur’ en ging met open armen het rouw- en verwerkingsproces in.