We gaan dood… allemaal!
De documentaire vertoonde ik op een van de thema-avonden van Yarden en de directievoorzitter van Yarden, Ron Bavelaar, zag de film. Hij vond dat mijn manier van omgaan met de dood overeenkomt met wat Yarden wil uitdragen. Dat is het begin van de samenwerking.
Inspiratiebron
Mijn moeders dood is dus de inspiratiebron van dit alles. Ik heb de volledige vrijheid gekregen bij de ontwikkeling. Vanaf het begin betrok ik er mijn eigen achterban bij. Zij zijn een mooie afspiegeling van de Nederlandse samenleving. Alle culturen, alle leeftijden en alle religies zijn erin vertegenwoordigd. Samen met hen maakte ik de commercial in een groot open rouw-veld.
Het woord dood noemen
Voor mij was het heel belangrijk dat ik het woord dood erin mocht noemen. Dood is een raak woord. Ik ben erdoor gefascineerd. Mijn hele leven al. Misschien omdat ik verschillende mensen heb mogen begeleiden bij hun sterfproces. Niet alleen mijn moeder, maar eerder mijn vriendin Leonoor Muis en al tijdens mijn studententijd was ik buddy van zanger Jan Mesdag die overleed aan aids.
Stervensbegeleiding
Eigenlijk zou ik wel aan stervensbegeleiding willen doen. Ik vind het mooi mensen bij te staan in het sterfproces. Sterven lijkt veel op de geboorte. De vreugde bij de geboorte zou bij het sterven een vorm van dankbaarheid kunnen zijn. Dankbaar over het leven dat je geleefd hebt. We gaan dood, allemaal, zeg ik aan het einde van de commercial. Het is de bevrijdende realiteit. Zo ‘gewoon’ zou het kunnen gaan.
Een mooie dood
Sommige mensen noemen een plotselinge dood of een dood tijdens de slaap een ‘mooie dood’. Maar als de dood niet onverwacht komt, dus als je hem aan ziet komen, is het in mijn persoonlijke leven belangrijk dat ik hem leer accepteren, althans dat ben ik aan het ‘oefenen’. Niet dat ik een doodswens heb! Maar als het zover is, zou ik een volmondig ‘ja’ op mijn lippen willen hebben. Als ik de kans krijg natuurlijk, al is het maar een paar seconden.
De dood wegstoppen?
De reacties op de commercial zijn extreem uit elkaar liggend, en dat lijkt mij gezond. Mensen die het prachtig vinden hoe het is verwoord en verbeeld. Anderen wensen mij “7 meter onder de grond”, zo stond het letterlijk in een Twitter-bericht, dus die zijn minder enthousiast. Iedere reactie vertelt iets over de persoon die hem uit, want iedereen heeft het recht op een eigen verbeelding van de dood. Hoe verhoud je je tot de dood? Kun je volmondig ‘ja’ zeggen als het zover is of stop je het je hele leven weg?
Schrikken van commercial
Sommige mensen schrikken van de commercial. Ineens komt het woord ‘dood’ je huiskamer binnen. Misschien komt de reclame op dezelfde manier over als wanneer je hoort dat er iemand in je omgeving is overleden. Die schok. Je verliest even de controle want je herinnert je de dood van geliefden, of je denkt aan je eigen dood, die je niet wenst. Wat er door je heen gaat is puur gevoel, dat zeker doet schrikken en tegelijkertijd is het de realiteit. Die realiteit hardop te verwoorden, is iets wat mijn vader veel deed. Mijn moeder vond dat naargeestig, mij fascineerde het altijd als kind, als mijn vader daarover sprak. Dat is misschien wat ik doorzet, die gedachte van hem.
Want een ding is zeker. We gaan dood… Allemaal.
Adelheid Roosen is theatermaker en artistiek leider van Zina & Adelheid|Female Economy. Zij heeft voor Yarden uitvaartorganisatie een televisie-commercial ontwikkeld.
Leg uw uitvaartwensen vast
Als u overlijdt, weten uw dierbaren dan wat uw uitvaartwensen zijn? Heeft u er wel eens over nagedacht en uw wensen besproken met uw dierbaren? Als zij weten wat uw persoonlijke wensen zijn bij uw afscheid, biedt dat rust. Voor uzelf én uw naasten.